Winden laten of flatulentie is een heel normaal proces in het lichaam waarbij overtollige lucht/gas via de anus uit het maag-darmkanaal ontsnapt. Maar het kan wel heel vervelend zijn. Het is echter beter winden te laten dan ze in te houden, want de gassen kunnen uitstulpingen van de darmwand veroorzaken. Een volwassene produceert dagelijks gemiddeld zowat 600 ml gas dat meestal onopgemerkt ontsnapt. Bij sommige mensen kan de gasproductie oplopen tot 2000 ml. Een wind ontstaat wanneer door de bewegingen van de darm een grotere gasbel ontsnapt. Gemiddeld laten mensen 14 tot 25 winden per dag. Wanneer iemand meer dan 25 winden per etmaal produceert spreekt men van winderigheid of flatulentie.

Hoe ontstaan winden?   

Bij iedereen is er altijd een hoeveelheid gas in het maagdarmkanaal aanwezig. Bij elke slikbeweging slikt men een kleine hoeveelheid (1-3 ml) lucht (zuurstof en stikstof) in. Het grootste deel hiervan boert men echter op. Bij spanning en stress, roken, drinken door een rietje, veel kauwgom kauwen en een slecht zittend kunstgebit wordt veel extra lucht ingeslikt. Ook mensen die snel praten, snel eten zonder goed te kauwen of snel drinken, slikken ongemerkt veel extra lucht mee naar binnen. Verder komt er lucht naar binnen met veel luchtbevattende voedingsmiddelen (zoals brood) en koolzuurhoudende dranken. De belangrijkste bron voor winden is de gasvorming in de dikke darm. Bacteriën in de dikke darm breken voedingsmiddelen af die niet volledig zijn verteerd in de dunne darm. Bij deze activiteit komen gassen vrij, zoals methaan, kooldioxide, waterstof en zwavelhoudende stoffen.

De hoeveelheid gas die in de darmen wordt gevormd is vooral afhankelijk van de voeding. Vooral groenten met moeilijk verteerbare koolhydraten, fructose in fruit en vruchtensappen en onverteerbare suikers, zoals kunstmatige zoetstoffen, veroorzaken extra gasvorming. Omdat plantaardige voeding moeilijker te verteren is laten vegetariërs meer winden dan vleeseters. Hun winden stinken echter minder. Het gebruik van bepaalde medicijnen met een laxerende werking, zemelen, vezelpreparaten en lactulose kunnen veel gasvorming veroorzaken.

Er vindt ook een uitgebreide uitwisseling van gassen plaats tussen de darm en de bloedvaten. Deze gassen verlaten vervolgens het lichaam via de ademhaling. Wanneer de afvoer van lucht en gas achterblijft bij de aanvoer en productie ontstaan er klachten, zoals een opgeblazen gevoel, opboeren en excessieve winderigheid. Naarmate mensen ouder worden neemt het aantal winden toe. Dat is onder meer het gevolg van een afname van de hoeveelheid spijsverteringssappen, waardoor voedsel minder goed wordt verteerd. Bovendien neemt de kracht van de bekkenbodemspieren af, waardoor men winden moeilijker kan inhouden.

Overmatige flatulentie komt ook voor bij angst en spanning. Zelden heeft winderigheid te maken met een medische oorzaak. Wanneer overmatige winderigheid gepaard gaat met andere verschijnselen, zoals gewichtsverlies, hevige buikpijn, langdurige diarree of bloed bij de ontlasting, kan dit wijzen op een medische aandoening. Voorbeelden van aandoeningen die gepaard gaan met winderigheid zijn obstipatie, het prikkelbaredarmsyndroom, giardiasis, diverticulitis, coeliakie, galstenen, pancreasinsufficiëntie, de ziekte van Crohn en lactasedeficiëntie.

Geur

Het merendeel van de gascomponenten die onze ingewanden produceren is reukloos. De slechte geur wordt veroorzaakt door bepaalde zwavelverbindingen en andere stoffen (zwavelwaterstof, ammoniakgas, aminen, skatol, indol, boterzuur) die in zeer beperkte mate worden gevormd.
Wat men eet, bepaalt in sterke mate de geur van winden. Ruikt een wind zurig, dan is er sprake van gisting in de darm door een overmaat aan koolhydraten (suikers, zetmeel). Stinken winden naar rotte eieren, dan komt dat door de vertering van vooral dierlijke eiwitten afkomstig uit vlees, kip of vis.

Wat kan je zelf doen?

Meestal zal het volstaan om de voedingsgewoonten aan te passen en de consumptie van moeilijk of niet-verteerbare koolhydraten te verminderen.
Als de winderigheid het gevolg is van een of andere ziekte dan moet deze achterliggende ziekte natuurlijk behandeld worden. Wanneer de flatulentie gepaard gaat met andere klachten zoals diarree of vermagering, dan is er wellicht meer aan de hand.

1. Manier van eten. Het is belangrijk om regelmatig kleinere maaltijden te eten en voldoende tijd te nemen voor het eten. Rustig eten, goed kauwen, niet slurpen, niet met volle mond praten en rechtop zitten zorgen ervoor dat men niet te veel lucht inslikt.
Ook drinken tijdens het eten kan ervoor zorgen dat u meer lucht inslikt. Men kan ook beter niet door een rietje drinken

2. Neem minder of vermijd tijdelijk voedingsmiddelen die extra gasvorming kunnen geven. Neem minder van deze voedingsmiddelen of vermijd ze tijdelijk. Dit kunnen echter voor ieder persoon weer andere producten zijn. Voedingsmiddelen die bij een groot aantal mensen veel gas produceren zijn:

• witte en bruine bonen, linzen;
• koolsoorten, spruiten;
• knoflook, uien, prei;
• wortelen, pastinaak;
• paprika;
• champignons;
• schorseneer;
• onrijp fruit, gedroogd fruit;
• eieren;
• melk en melkprodukten;
• voeding met veel eiwitten en suikers;
• sterk gekruid eten (gember, munt, koriander, bonenkruid, salie…);
• vruchtensappen met veel fructose.

3. Drink minder of vermijd tijdelijk koolzuurhoudende dranken (bier, champagne, frisdranken) die winderigheid kunnen veroorzaken.

4. Cafeïne (in thee, koffie, cola en energiedrankjes) hebben de neiging om de darm actiever te maken. Dat kan meer gasvorming geven. Probeer cafeïnevrije thee en koffie te drinken. Na één tot twee weken kunt u beslissen of dit een oplossing is voor de gasvorming.
Omgekeerd merken sommige mensen vermindering van de winderigheid door het drinken van kruidenthee (kamille, pepermunt of venkel).

5. Light-producten zijn vaak gezoet met zoetstoffen (sorbitol en dergelijke). De dunne darm breekt deze stoffen niet af, waardoor ze onverteerd in de dikke darm terechtkomen. Daar zorgen bacteriën voor vergisting en daarmee voor extra winderigheid. Dat geldt ook voor kauwgom met kunstmatige zoetstoffen.

6. Over het gebruik van extra vezels bestaat geen eenstemmigheid. Toevoeging van vezels aan de dagelijkse maaltijden geeft bij sommige mensen een afname van de winderigheid. Bij anderen verergert deze juist. Het geleidelijk opvoeren van het aantal vezels vormt hierbij een oplossing. Na zes tot acht weken neemt de gasvorming af. Het is in elk geval belangrijk om obstipatie te voorkomen.

7. Mensen met een lactose-intolerantie kunnen melkproducten niet goed afbreken, waardoor er veel extra gas ontstaat. Als men deze producten (deels) weglaat, kan het aantal winden afnemen.

8. Het is aan te raden geneesmiddelen die winderigheid kunnen veroorzaken, te vermijden. Deze bijwerking is vooral bekend bij codeïne en laxeermiddelen. Ook zuiveringszout (natriumwaterstofcarbonaat) geeft een sterke koolzuurgasontwikkeling in het maag-darmkanaal.

9. Omdat er door roken extra lucht in de maag komt, stopt u beter met roken.

10. Over sporten en bewegingsactiviteiten als advies bij overmatige winderigheid bestaat verschil van mening. Sommigen beweren dat ze er baat bij hebben.

11. Mogelijk hebben sommige probiotica (onder andere Lactobacillus, Bifidobacteria, Acidophilus) een gunstig effect. Deze veranderen de bacteriële verhoudingen in de dikke darm.

12. Er bestaan geen geneesmiddelen waarvan aangetoond is dat ze winderigheid kunnen tegengaan. Ook over het effect van middeltjes zoals daslookdruppels, pepermuntolie, cardemon, aloe vera capsules enzovoort ontbreken bewijzen.

Bronnen

[icon name=”external-link” class=”” unprefixed_class=””] http://download.nhg.org/FTP_NHG/standaarden/FTR/Flatulentie_text.html

---